Wyniki projektu badawczego RADAR (Running Away: Drivers, Awareness, and Responses)
13 maj 2021
Od marca 2020 Fundacja ITAKA zaangażowana jest w europejski projekt badawczy „RADAR” (Running Away: Drivers, Awareness, and Responses), w ramach którego, wraz z 5 organizacjami z innych krajów. Projekt koordynuje Missing Children Europe. Po ponad roku pracy możemy przedstawić raport z badań.
W ramach projektu staramy się poszerzyć wiedzę na temat ucieczek nastolatków, stworzyć rekomendacje mogące poprawić interwencje wśród dzieci i młodzieży przebywających na ucieczkach oraz pomóc stworzyć zasady mogące poprawić ochronę dzieci i młodzieży zarazem zmniejszając liczbę ucieczek. Działanie te mają realny wpływ na zmniejszenie ilości ucieczek.
Stygmatyzacja polegająca na postrzeganiu dzieci i nastolatków uciekających z domu jako ,,szukających uwagi” i „problemowych” wiąże się ze zwiększonym ryzykiem negatywnych doświadczeń i nieadekwatnego wsparcia po powrocie do domu.
,,Myślę, że gdybym został potraktowany negatywnie lub agresywnie po powrocie do domu, to zdecydowanie uciekłbym ponownie”– mówi 16 letni uczestnik projektu RADAR.
Badanie przeprowadzone w ramach projektu RADAR wskazuje, że dzieci po ucieczce często spotykają się ze stygmatyzacją ze strony dorosłych, którzy mają ich wspierać. Specjaliści pracujący z uciekającą młodzieżą, którzy wzięli udział w badaniu Delphi, określili stygmatyzację jako błędne postrzeganie, że dzieci i młodzież są winne swojej ucieczki i nie ma nic, co można zrobić, żeby zmienić ich zachowanie. Takie myślenie prowadzi do fałszywego przekonania, że dzieci i młodzież na ucieczce nie są w niebezpieczeństwie. A to z kolei, może prowadzić do zbyt małej ilości zgłoszeń zaginięć dzieci i nastolatków.
Ponadto, młodzież, która więcej niż raz podejmuje decyzję o uciecze, postrzegana jest jako grupa wywołująca dużo frustracji pośród specjalistów. Może to mieć wpływa na zakres udzielanego im wsparcia ze strony specjalistów. Narażeni są też na większą stygmatyzację.
Aby lepiej wspierać dzieci po ucieczce konieczne jest rozpoczęcie procesu destygmatyzacji poprzez kampanie i poprzez regularne włączanie etycznych, pozbawionych stygmatów zasad wśród specjalistów.
Aby zmienić sposób myślenia, że ucieczka jest oznaką ,,problematycznego zachowania”, konieczne jest zrozumienie potrzeb i doświadczeń dzieci. Popierają tę tezę wyniki projektu RADAR, które wskazują, że ucieczka z domu jest oznaką trudnych doświadczeń w życiu dziecka, najczęściej doświadczania jakiejś formy przemocy. Równie ważne jest zrozumienie, że różne grupy dzieci będą wybierać różne ścieżki ucieczki: na przykład, młodzi ludzie pozostający w opiece zastępczej mogą chcieć uciec do swojej rodziny biologicznej lub kogoś bliskiego, a młode dziewczęta są bardziej narażone na doświadczanie przemocy na ucieczce.
Interwencje, zarówno te zapobiegające, jak i wspierające, powinny uwzględniać różnice pomiędzy grupami dzieci. Moment powrotu do domu jest określany przez dzieci jako kluczowy w podjęciu decyzji o kolejnej ucieczce. Dzięki tej wiedzy, specjaliści i dorośli mogą przyjąć nieoceniającą postawę i zareagować na powrót dzieci z większym zrozumieniem dla ich doświadczeń.
Wysoka liczba uciekających dzieci w Europie rzuca światło na powagę sytuacji. W 2019 roku uciekające dzieci stanowiły 55% wszystkich nowych zgłoszeń zaginięć dzieci przyjętych przez linie 116 000 dla zaginionych dzieci i nastolatków.
(Figures and Trends 2019, MCE).
W związku z pandemią COVID-19, rola linii pomocowych dla dzieci była jeszcze bardziej kluczowa: ,,Wierzę, że gdyby każde dziecko mogło znaleźć pomoc psychologiczną, kogoś, kogo mogliby potraktować jako ,,swoją osobę”, kto pomógłby im wyrazić siebie lepiej i pomóc im wyrzucić z siebie różne rzeczy, to większość z nas porzuciłaby pomysł ucieczki. Ale nie jest to łatwe.”– mówi 18-letnia uczestniczka projektu RADAR.
Badanie było przeprowadzone we współpracy z dziećmi i młodymi ludźmi, którzy kiedyś uciekli lub byli bliscy ucieczki z domu.
Raport do pobrania: https://missingchildreneurope.eu/radar-reports/
Strona projektu: https://missingchildreneurope.eu/radar/
