„Tylko MNIE kochaj – czyli alienacja rodzicielska oczami dziecka”. Debata online w Dniu Świadomości Alienacji Rodzicielskiej.

27 kw. 2021

25 kwietnia to Dzień Świadomości Alienacji Rodzicielskiej. W tym roku, w ramach współpracy organizacji zajmujących się pracą z rodziną, w tym tematem alienacji rodzicielskiej i porwań rodzicielskich, 25 kwietnia odbyła się debata pt. „Tylko MNIE kochaj – czyli alienacja rodzicielska oczami dziecka”. Wydarzenie zrealizowane było w formule online.

Organizatorami wydarzenia była Fundacja ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych i Komitet Ochrony Praw Dziecka, a partnerami Robert Ofiara Kancelaria Adwokacka, Stowarzyszenie Mediatorów Rodzinnych i Fundacja POMOCOWNIA.

Celem debaty była rozmowa na temat różnych spojrzeń na zjawisko alienacji rodzicielskiej i sytuacji psychologicznej dziecka i jego relacji z rodzicami. W gronie ekspertów rozmawialiśmy o istocie i złożoności tego zjawiska.

Udział w debacie wzięli: 

Agata Jarzyna – Członkini Zarządu Krajowego KOPD, psycholożka, terapeutka i mediatorka rodzinna w  ośrodku interwencyjno-mediacyjnym w Komitecie Ochrony Praw Dziecka w Warszawie.

mec. Anna Szeremeti – adwokat Fundacji ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych, specjalizująca się w sprawach rodzinnych.

mec. Robert Ofiara – adwokat w Robert Ofiara Kancelaria Adwokacka, specjalizuje się w prowadzeniu spraw rodzinnych oraz o roszczenia kredytowe. Jest współtwórcą poradnika dla rodziców i profesjonalistów „Standardy pomocy dziecku w sytuacji rozstania rodziców”.

Janusz Kaźmierczak – prezes zarządu Stowarzyszenia Mediatorów Rodzinnych, mediator rodzinny. Pracuje na co dzień w Fundacji Pracownia Dialogu w Toruniu. Członek Społecznej Rady ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości,  IV kadencji.

Joanna Żewakowska – prezeska Fundacji POMOCOWNIA. W ramach działalności realizuje i koordynuje kontakty rodziców z dziećmi na zlecenie Sądów. terapeutka analityczna, psycholog, biegły sądowy przy Sądzie Okręgowym.

Obszary debaty:

• Jak zadbać o dobro i ochronę dziecka, które doznaje krzywdy emocjonalnej i psychicznej spowodowanej indukowaniem rozszczepienia psychicznego?
• Jak rozumieć mechanizm rozszczepienia, który pojawia się w umyśle dziecka i jest jego reakcją obronną, spowodowaną zachowaniami jednego z rodziców oraz reakcjami drugiego?
• Jak usprawnić komunikację sędziów orzekających w sprawach opiekuńczych i rodzinnych z psychologami i zespołem diagnostów?
• Alienacja rodzicielska w mediacji  rodzinnej i sposoby interwencji mediatora rodzinnego;
• W jaki sposób możemy pracować z alienacją rodzicielską? Komu pomagać i w jaki sposób?
• Różne perspektywy patrzenia na alienację rodzicielską (perspektywa prawna, psychologiczno-terapeutyczna i diagnostyczna).

Każdego roku rośnie liczba spraw sądowych, gdzie na wokandzie toczy się spór o kontakty z dzieckiem i ich utrudnianie przez jednego z rodziców. W roku 2018 wydano 1057 orzeczeń w sprawach o zagrożenie zapłatą, zapłatę i zwrot kosztów (art. 598¹⁵ § 1 k.p.c. i następne), zaś
w pierwszej połowie 2019 roku 545 orzeczeń.

Alienacja rodzicielska jest zjawiskiem nieskodyfikowanym i niemonitorowanym statystycznie, więc
o jego skali można wnioskować jedynie pośrednio. A ta skala – w opinii wielu specjalistów pracujących z rodzicami w sytuacji rozstania i dziećmi –  wzrasta dramatycznie.

Brakuje wciąż narzędzi i strategii, które chroniłyby i skutecznie zabezpieczały interes i potrzeby dziecka doświadczającego, w tym przypadku, krzywdy psychicznej i emocjonalnej oraz traumy związanej z relacją przywiązania.

Czym jest alienacja rodzicielska w oczach dziecka?

Psychologiczne ujęcie alienacji w oparciu o charakter więzi i relacji z rodzicami.

W praktyce rzadko patrzymy na alienację rodzicielską od strony głębi psychologicznej i charakteru relacji, bardziej skupiając się na sygnałach i objawach alienacji oraz strategiach alienacyjnych, które są dobrze opisane w Internecie i literaturze.

Rozdarcie psychologiczne i rozdzielenie, dynamika tych mechanizmów, ich głębokość oraz kontekst i wpływ otoczenia są przedmiotem zainteresowania terapeutów brytyjskich Karen i Nick Woodall. Ten sposób patrzenia na alienację daje szansę na interwencje terapeutyczną, która jest oparta o badanie i rozumienie doświadczeń dziecka z obojgiem rodziców po to, by pomóc mu, w sposób jak najmniej zakłócony rozdarciem i rozszczepieniem, doświadczać swojego dzieciństwa.

Dla dziecka alienacja rodzicielska jest stanem mentalnym opartym na fałszywym przekonaniu, że wyalienowany rodzic jest niegodny bycia rodzicem. W sytuacjach alienacji rodzicielskiej poglądy dziecka na temat rodzica są prawie wyłącznie negatywne, do tego stopnia, że rodzic ów jest demonizowany, postrzegany jako zły lub, w skrajnych przypadkach, całkowicie wymazywany.

Dzieci doświadczone wyobcowaniem psychicznym, związanym ze zjawiskiem alienacji rodzicielskiej,  podlegają zaburzeniu więzi i przywiązania, które stanowi poważny problem w ich rozwoju i psychice (Baker, 2007). 

Alienację rodzicielską określa się jako formę „programowania” dziecka: nieuzasadnioną kampanię oczerniania drugiego rodzica, skutkującą odrzuceniem tego rodzica przez dziecko (Bernet i Baker, 2013).

Problem alienacji rodzicielskiej to zaburzenie o bardzo szerokim zasięgu, dotykające rodzin z całego świata oraz dzieci w każdym wieku. To zjawisko, które najczęściej pojawia się w momencie, kiedy mamy do czynienia z rozwodem lub  rozstaniem rodziców.

Zjawisko, które istnieje od wielu, wielu dekad, a dopiero od niedawna zaczynamy zauważać, że dziecko, które gwałtownie odmawia widywania się z rodzicem  po  rozpadzie  rodziny, daje  tak  naprawdę  sygnał  ostrzegawczy. Dziecko odrzucające jednego z rodziców na skutek działań/postaw drugiego rodzica to dziecko, które wymaga zdecydowanej ochrony i pomocy.

Przez wiele lat byliśmy w sytuacji, kiedy ignorowaliśmy głosy dzieci na temat tego, w jaki sposób faktycznie wpływa na nie sytuacja relacyjnego urazu, który może pojawić się w sytuacji rozstania i separacji rodziców. (Woodall, 2019)

Zbliżamy się do momentu, w którym zaczynamy dostrzegać, że alienacja rodzicielska, kiedy dziecko odrzuca jednego rodzica idealizując drugiego, jest czymś, na co wszyscy musimy zwrócić uwagę.

Wszyscy musimy coś z tym zrobić!

Wróć